Historia kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Zawadach Kościelnych.

 

Pierwszy kościół katolicki zbudowali w Zawadach bracia Kobylińscy około 1420 roku. Zorientowana na wschód drewniana budowla stała na północno-wschodniej pierzei rynku otoczona cmentarzem grzebalnym. 

Gdy pierwszy kościół został zniszczony, w jego miejscu w 1584 roku zbudowano kolejny, ufundowany przez Floriana Targońskiego Witę ; "... który dał na to panu Szymborskiemu złotych polskich sześć tysięcy".

Dokumenty ze Zbioru Zygmunta Glogera świadczą, że trzeci kościół stojący dzisiaj w Ciborach Kołaczkach zbudowali w 1743 r., kolejni dziedzice Zawad Wacław Ołdakowski wojski mielnicki i jego żona Joanna z Dąbrowskich (1voto Tarkowska podstolina inowrocławska, 2 voto Ołdakowska wojska mielnicka [od miasta Mielnik]).

Kościół Ołdakowskich z 1743 r., stan z lat 70-tych XX w.**

Kościół w XX w.

Kościół w XX w.

***

W 1839 roku, wnętrze kościoła zyskało polichromię, którą wykonał Jan Czarnowski z Zawad, a ufundowali dziedzice Zawad i kollatorzy świątyni, Józef  i Julianna z Dorffów - małżonkowie Suchodolscy. Prawdopodobnie również inni kollatorzy kościoła, cząstkowa szlachta zawadzka: Modzelewscy i Kulikowscy, wymienieni w akcie chrztu z 1829 roku.

Ponownie w 1883 roku kościół odmalowano (wysiłkiem wszystkich mieszkańców parafii?) i wykonano polichromie na stropach naw z przedstawieniem; Matki Bożej Niepokalanej, Baranka Apokaliptycznego, emblematów Wiary, Nadziei i Miłości. Najprawdopodobniej malarzem był Władysław Skiwski mieszkaniec Zawad i powstaniec styczniowy 1863 r. Również wówczas wnętrze kościoła wyposażono w trzy barokowe ołtarze i ambonę.

https://zabytek.pl/pl/obiekty/cibory-kolaczki-kosciol-fil-pw-narodzenia-nmp?langset=true

W 1979 starą świątynię rozebrano i przeniesiono do wsi Cibory Kołaczki, gdzie po gruntownej konserwacji, pełni dziś rolę kościoła filialnego parafii Zawady. Jest teraz jednym z najcenniejszych zabytków barokowej, drewnianej architektury sakralnej na Podlasiu i jednym z nielicznych, niemych świadków przeszłości Zawad. 

 

 ***

Dzisiaj w swoim dawnym miejscu pozostał jedynie 600-letni cmentarz. Brama z 1888 roku, chrzcielnica ze starego kościoła i figura Chrystusa, którą po latach przeniesiono na dziedziniec nowej świątyni.

Stara chrzcielnica pamięta zapomnianych

Kamienny Chrystus nadal wita swoich wiernych przed nowym kościołem.

 

W miejscu gdzie znajdował się ołtarz starego kościoła, w latach 1995-96, Stanisław Maleszewski z Zawad i śp. Tadeusz Kalinowski z Cibor z pomocą parafian, wybudowali kamienną grotę poświęconą Matce Bożej.

Nie zapomnijmy, że na poświęconej ziemi wokół groty leżą kości wielu naszych przodków chowanych tam przez 400 lat.

***

  *https://gdansk.fotopolska.eu/1243447,foto.html?o=b293339